Είμαι καλός έτσι;

Με την ομάδα ασχοληθήκαμε με το θέμα της αυτοεκτίμησης. Στόχοι των συναντήσεων ήταν:
- Να αναδειχθεί πώς τα θετικά ή αρνητικά μηνύματα που δεχόμαστε από τους άλλους από τη στιγμή που γεννιόμαστε, επηρεάζουν το πόσο εκτιμούμε τον εαυτό μας και πόσο τον εμπιστευόμαστε
- Να αναδειχθεί πως η άποψη που έχει κανείς για τον εαυτό του επηρεάζει την ικανότητα και τη διάθεσή του 
να τον φροντίσει συνολικά
 
Με τα παιδιά της Α΄ Γυμνασίου: στην αρχή για λίγη ώρα ανακεφαλαιώσαμε και σχολιάσαμε αυτά που η ομάδα είχε κάνει στην πρώτη συνάντηση.
Στη συνέχεια, έθεσα στους μαθητές την ερώτηση: «Έχετε βρεθεί ποτέ στη θέση να σας κάνει κάποιος ένα κομπλιμέντο, ένα θετικό σχόλιο για σας, και εσείς να νιώσετε άσχημα, γιατί νομίζατε ότι δεν το αξίζατε;".
Οι μαθητές σχεδόν όλοι θέλησαν να απαντήσουν. Οι απαντήσεις, απλώς, ακούστηκαν, χωρίς να σχολιαστούν.

Γενικές παρατηρήσεις από τις απαντήσεις των μαθητών:

- Τα κορίτσια εστίασαν τα περισσότερα στην εξωτερική τους εμφάνιση και ακούστηκαν  χαρακτηριστικά σχόλια, όπως: τραγουδώ όμορφα, χορεύω πολύ καλά, έχω ωραίο χαμόγελο, έχω καταπληκτικό σώμα, κ.λπ.

- Αντίθετα, τα αγόρια εστίασαν περισσότερο σε θετικά σχόλια των  φίλων ή των προπονητών τους για τις επιδόσεις τους σε κάποιο άθλημα ή των καθηγητών τους για τις επιδόσεις τους στα μαθήματα.

Όταν μίλησαν σχεδόν όλα τα μέλη της ομάδας, κάποια παιδιά δε θέλησαν να εκφράσουν κάποια δική τους εμπειρία, τους μοίρασα το φυλλάδιο 1 και τους άφησα 10 λεπτά να το συμπληρώσει ο καθένας μόνος του, δίνοντας τη διευκρίνιση ότι μπορούν να συμπληρώσουν θετικές και αρνητικές πλευρές του εαυτού τους που δεν έχουν σχέση με επίδοση. Το φυλλάδιο συμπληρώθηκε ανώνυμα και απλώς έγραψαν το φύλο. 

Φυλλάδιο 1

Για το μαθητή

Είμαι καλός στο να ………………..

Δεν τα καταφέρνω στο να …………..

Όταν οι μαθητές συμπλήρωσαν το φυλλάδιο και άρχισαν να εκφράζουν τα θετικά και αρνητικά του χαρακτήρα τους, τους έθεσα και τις ερωτήσεις: «ήταν πιο εύκολο για σένα να συμπληρώσεις τη θετική ή την αρνητική στήλη του φυλλαδίου;», «δοκίμασες να κάνεις αυτό για το οποίο λες ότι δεν τα καταφέρνεις ή ποτέ δεν το δοκίμασες γιατί είσαι σίγουρος ότι θα αποτύχεις;», «φοβάσαι να δοκιμάσεις κάτι από φόβο μην αποτύχεις;», «ποιο άλλο γεγονός σε έχει κάνει να πιστεύεις ότι δεν τα καταφέρνεις σε αυτό;».

Σε γενικές γραμμές:

- Τα κορίτσια ισχυρίστηκαν ότι συμπλήρωσαν με την ίδια ευκολία και τις δύο στήλες, ενώ τα αγόρια ότι συμπλήρωσαν με μεγαλύτερη ευκολία τα αρνητικά χαρακτηριστικά τους.

- Τα κορίτσια σαν θετικά χαρακτηριστικά συμπλήρωσαν κυρίως τα: τραγουδώ καλά, χορεύω πολύ καλά, μαγειρεύω, κάνω εύκολα φίλους, είμαι άνθρωπος εμπιστοσύνης, παίζω καλό θέατρο, ζωγραφίζω καλά, είμαι η ψυχή της παρέας, συνδυάζω όμορφα τα ρούχα μου, διακοσμώ πολύ καλά το δωμάτιο μου. Αντίθετα, τα αγόρια αναφέρθηκαν όλα στο πόσο καλά τα καταφέρνουν στα αθλήματα, κυρίως το μπάσκετ και το ποδόσφαιρο, στους υπολογιστές και μερικά αναφέρθηκαν και στις επιδόσεις τους στα μαθηματικά.  

- Στα αρνητικά και οι δύο ανέφεραν την κακή επίδοσή τους σε κάποια μαθήματα και τα περισσότερα κορίτσια και την κακή επίδοσή τους στα αθλήματα.

- Όσον αφορά στα θετικά τους χαρακτηριστικά, οι περισσότεροι τα συνειδητοποίησαν μέσα από τις γνώμες των φίλων τους και της οικογένειάς τους, ενώ για τις κακές επιδόσεις τους στα μαθήματα γνώμονάς τους ήταν οι κακοί βαθμοί και η δυσκολία τους να κατανοήσουν, όταν μελετούσαν. Για να βελτιώσουν τα αρνητικά στοιχεία τους ισχυρίστηκαν ότι έκαναν κάποιες προσπάθειες, αλλά δε βρήκαν ανταπόκριση είτε από τους γονείς τους (πάντα ζητούσαν περισσότερα ή τους σύγκριναν με καλύτερους συνομηλίκους τους), είτε από τη βαθμολογία τους στον έλεγχο (μια καλύτερη βαθμολογία θα τους ενθάρρυνε να προσπαθήσουν περισσότερο) και για αυτό στο τέλος τα παράτησαν.


Παιχνίδι ρόλων

Επιλέχθηκαν 12 εθελοντές, για να παίξουν τις έξι σκηνές από μια μέρα του Πέτρου. Σε κάθε ζευγάρι δόθηκε φωτοτυπημένη η σκηνή που θα έπρεπε να δραματοποιήσουν, καθώς και λίγα λεπτά για να προετοιμάσουν το ρόλο τους. Όταν ολοκληρώθηκαν όλες οι σκηνές, τα μέλη της ομάδας συζήτησαν και, κυρίως, εστίασαν στις ερωτήσεις:

-  «Ποιοι είναι οι άνθρωποι που σας επηρεάζουν περισσότερο και καθορίζουν την εικόνα που έχετε για τον εαυτό σας;»

- «Επηρεάζει τον τρόπο που συμπεριφερόμαστε η εικόνα που έχουμε για τον εαυτό μας;»

- «Αν σας συγκρίνουν, με ποιους, κυρίως, σας συγκρίνουν και πώς αυτό σας επηρεάζει;»

Ως γενικά συμπεράσματα από την παραπάνω συζήτηση θα μπορούσαμε να πούμε:

- Οι άνθρωποι που φάνηκε να επηρεάζουν περισσότερο με τη γνώμη τους τα μέλη της ομάδας είναι οι γονείς τους και οι φίλοι τους. Για τους φίλους, συγκεκριμένα, μπορεί να παραδέχτηκαν ότι δε γνωρίζουν περισσότερα από ό,τι οι ίδιοι, αλλά πάντα η γνώμη τους μετράει ακόμα και όταν αντιλαμβάνονται ότι μπορεί να μην είναι και τόσο αντικειμενική. Η γνώμη των αδελφών τους φάνηκε να αποτελεί, κυρίως, αιτία τσακωμών και διενέξεων και δε φάνηκε να τους επηρεάζει ιδιαίτερα.

- Τα θετικά σχόλια τους φτιάχνουν τη μέρα, ενώ, αντίθετα, τα αρνητικά τους χαλούν τη διάθεση. Όταν η μέρα τους ξεκινά με θετικά σχόλια, συνήθως, εξελίσσεται καλύτερα από τις υπόλοιπες.

- Τους ενοχλεί η σύγκριση, γιατί θεωρούν ότι γίνεται πάντοτε, όταν, οι γονείς τους, κυρίως, θέλουν να τους επιπλήξουν. Γίνεται, κυρίως, σύγκριση με τα υπόλοιπα αδέλφια τους, τους συμμαθητές ή γενικά γνωστούς συνομηλίκους τους. Πιστεύουν ότι όταν αυτοί κάνουν κάτι καλύτερα από τους υπόλοιπους δε δίνεται τόσο μεγάλη σημασία στις επιδόσεις τους ούτε αποκομίζουν τα θετικά σχόλια που θα ήθελαν.


Στις αντίστοιχες συναντήσεις που έγιναν με παιδιά της τρίτης τάξης, τα αποτελέσματα διαφοροποιούνται. Οι μαθητές μετά τη συμπλήρωση του φυλλαδίου διατύπωσαν τις εξής απόψεις:

-  Ισχυρίστηκαν και αυτοί ότι συμπλήρωσαν με την ίδια ευκολία και τις δύο στήλες του φυλλαδίου, αν και με μεγαλύτερη βαριεστημάρα.

-  Στα περισσότερα αγόρια αρέσει να ασχολούνται περισσότερο με ηλεκτρονικά παιχνίδια και τον υπολογιστή τους, παρά με τα κλασικά αθλήματα. Επίσης, η τηλεόραση και ο ύπνος είναι πεδία, όπου σημειώνουν ιδιαίτερα καλές επιδόσεις. Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν δυσκολία να ξυπνήσουν το πρωί, για να έρθουν στο σχολείο.

-  Τα κορίτσια παρουσιάζονται να ενδιαφέρονται για τα ψώνια στην αγορά, τα σήριαλ της τηλεόρασης, το χορό και τη μουσική

-  Όσοι μαθητές είπαν ότι αντιμετώπιζαν πρόβλημα με τα μαθήματα, κατά κύριο λόγο, ήταν στα φιλολογικά.

Στο παιχνίδι των ρόλων τα πράγματα φαίνονται να διαφοροποιούνται ακόμη περισσότερο, αφού το σύνολο των μαθητών ισχυρίστηκε ότι οι μοναδικές γνώμες και απόψεις που τους επηρέαζαν και τους προσανατόλιζαν για τις κινήσεις τους ήταν αυτές των φίλων τους. Η γνώμη των γονιών ή των δασκάλων τούς  άφηνε εξολοκλήρου αδιάφορους. Επίσης, ισχυρίστηκαν ότι και τα πρότυπα που προβάλλει η τηλεόραση δεν τους επηρεάζουν, αφού όλα αυτά τα θεωρούν βλακείες, παρόλο που η τηλεόραση απασχολεί ένα σημαντικό μέρος της μέρας τους. Βέβαια, όλοι παραδέχτηκαν ότι τα θετικά σχόλια τούς επηρεάζουν θετικά και αρνητικά, αλλά η επιρροή είναι μεγαλύτερη, αν προέρχεται από τους φίλους τους.